Bókaútgáfan Salka

Nú stendur yfir í Kringlunni sýning á ljósmyndum eftir Kristján Inga Einarsson úr bókinni Kjarni Íslands, sem nýlega kom út á þremur tungumálum hjá Sölku.  Bókinni hefur verið mjög vel tekið en hún veitir innsýn í hvernig Kristján Ingi sér Ísland í gegnum linsuna; sérkenni þess og hina hljóðlátu kyrrð burtu frá ys og þys mannlífsins. Ari Trausti Guðmundsson kemur hughrifum ljósmyndanna í orð, bæði í ljóðum og stuttum prósa.  Sýningin stenduryfir til 12. september og er opin á opnunartíma Kringlunnar.

Kristján Ingi hefur haldið sjö ljósmyndasýningar og gefið út nokkrar barnabækur, má þar nefna: Húsdýrin okkar, Krakkar, krakkar og Kátt í koti. Einnig hefur hann tekið ljósmyndir í fjölda kennslubóka. Á heimasíðu hans má líka finna myndir úr bókinni. Við mælum með þeim!

Matreiðslubækur eru orðnar svo miklu meira en bara uppskriftabækur. Mat og matargerð fylgir lífsstíll, venjur, sögur, aðferðir og margt fleira. Og rétt eins og uppskriftir eru fjölbreyttar, er umgjörð matarins og menning ólík. Og í matreiðslubókum nútímans leitum við því - auk uppskriftanna - eftir stemningu. Við fáum vissulega hugmyndir að girnulegum réttum, en við lesum þær líka til gamans.

Bókin Spriklandi lax í boði veiðikokka, eftir þá Bjarna Brynjólfsson og Loft Atla Eiríksson, er nýjasta dæmið um slíka bók hjá Sölku. Auk þess sem kokkar úr veiðihúsum á víð og dreif um landið birta uppskriftir að sínum bestu laxaréttum, miðla þeir af þekkingu sinni og reynlsu af ánum, uppáhaldsflugum og segja veiðisögur af bestu gerð.

Þetta er bók fyrir jafnt áhugamenn um matargerð og veiðifríkur. - Og auðvitað fullkomin fyrir alla sem hafa unun af því að sameina þetta tvennt og veiða sér til matar. Bókin verður á alveg sérstöku SVFR-tilboði næstu vikuna, til og með 26 ágúst, hérna hjá okkur í Sölku, Skipholti 50c og á netinu, á 2990,- fyrir Stangveiðifélaga.

Það er ýmislegt sem ber fyrir augu gesta Íslands sem þeim þykir forvitnilegt. Sjálf vitum við fullvel af mörgum sérkennum okkar og höfum flest gaman að því að bera brennivín, súrsaða hrútspunga og hákarl í túristagreyin, sem gretta sig feimin meðan við brosum í kampinn; Só há dú jú læk Æssssland?

En stundum vitum við vart af sérstöðu okkar. Og það eru einmitt kannski bestu - líka fyrir gesti - hlutirnir, atburðirnir, maturinn og ekki síst stemningin. 50 crazy-serían hefur verið vinsæl og vakið gífurlega athygli meðal ferðamanna, fyrir að kynna einmitt líka þessa sérstöku þætti íslensku menningarinnar. Þetta eru öðruvísi landkynningarbækur, sem gera góðlátlegt grín að hinum og þessum sérkennilegheitunum... Og kynna þau!

Tvö dæmi frá nýliðinni helgi eru Fiskidagurinn á Dalvík og Hinsegin dagar í Reykjavík. Báða atburði má finna meðal þeirra 150 "kreisí" hugmynda sem hægt er að upplifa á Íslandi. Fiskidagurinn á auðvitað engan sinn líka; Er alveg sér-íslenskt fyrirbæri og einu orði sagt stórkostlegur fyrir alla sem upplifa hann. Gay Pride aftur á móti. Er það ekki innflutt hugmynd?

Jú - en Íslendingar hafa tekið Gleðigönguna til sín með alveg einstökum hætti. Hvergi í heiminum eru sambærileg fjölskylduhátíðahöld og gleði í kringum Gay-göngur og eru hér. Sannkölluð hátíð ástar og fjölbreytileika - og alveg einstök "crazy romantic" upplifun.

Thomas Möller, lífskúnstner og matreiðslubókahöfundur m.m., er sannfærður um að karlmenn hafi í sér grill-gen. Hann færir fyrir því mannfræðileg rök að menn séu til þess gerðir að brillera við grillið. Og nú á dögum, þegar konur eru farnar að spila golf, bóna bíla og veiða lax, telur Thomas grillið vera eitt síðasta vígi karlmennskunnar.

En, að grilla er ekki auðvelt! Hver kannast ekki við sótgrillaðar eðalsteikur og hálfhráar kjúklingabringur grillmeistarans, sem á kannski flottasta grillið í botnlanganum... en stendur fyrir lélegustu matseldinni?

Þess vegna er Thomas nú mættur aftur til leiks, eftir gríðarlegar vinsældir fyrstu matreiðslubókar hans, Eldaðu maður!,með splunkunýja bók fyrir karlana. Í Grillaðu maður!eru uppskriftirnar sérstaklega hannaðar fyrir karlmenn. - Þær eru einfaldar, auðveldar og fljótlærðar! En það sem meira er - þær eru frumlegar og koma á óvart!

Stútfull af glóðvolgum grillráðum, græju-lýsingum og góðum hugmyndum er Grillaðu maður! "alvöru grillbók - fyrir alvöru karlmenn"! ... Er það af því að við konur kunnum ekki að grilla, gerum það ekki eða af því að við þurfum ekki á leiðbeiningunum að halda?

Það hefur stundum verið sagt að á meðan við Íslendingar borðum til að lifa, þá lifi Frakkarnir til að borða. Sigríður Gunnarsdóttir hefur búið öll sín fullorðinsár í Frakklandi og í bókunum Sælkeraferð um Frakkland og Sælkeragöngur um París deilir hún ástríðu sinni fyrir dásemdum franskrar matarmenningar með lesendum. Hér á eftir fer hugleiðing Sigríðar fyrir Sölkubloggið um muninn á matarmenningu þessara tveggja þjóða:

Matargerðarlist Frakka er byggð á margra alda gamalli hefð. Frakkar voru ríkasta heimsveldið í nokkrar aldir. Hér var rík yfirmannastétt, aðall og góðborgarar. Þessar stéttir höfðu efni á að borða góðan mat og gerðu fljótt miklar kröfur. Land þeirra er gjöfult; hér vex nýtt grænmeti allt árið, hér er mikil alidýrarækt, villibráð og fiskveiði. Landið er mjög stórt og ólíkt eftir héruðum. Þessar einstöku aðstæður hafa skapað grundvöll fyrir matargerðarlist, sem hvergi  er til sambærilegur í vestrænum heimi.

En þegar slík hefð er fyrir hendi, þýðir það líka, að fólk gæti átt til að staðna í þróun. Það þarf að vernda þjóðararfinn. Sumum finnst best allt gamalt og gott. Margir vilja bara það sem mamma þeirra var vön að elda þegar þau voru krakkar. Gamlir réttir eru enn mjög lífsseigir.
Til allrar hamingju eru Frakkar listamenn um leið og þeir eru kokkar. Enn þann dag í dag eru þeir að finna upp nýjar leiðir, ný krydd og jafnvel ný hráefni. Oftast er þó þetta nýja eldhús byggt upp á fornri list, færðan í nýjan búning.

Þegar ég var að alast upp var Ísland bláfátækt land. Fólk var fegið ef það fékk að borða. Kröfur um góðan mat voru ekki til. Ég ólst sjálf upp á saltfiski, grautfúnum kartöflum og hamsatólg með til að koma þessu niður. Matartímar voru venjulega þraut, svo ólystugt var þetta.
Tímarnir eru aðrir í dag á Íslandi, flestir hafa efni á að borða hollan mat. En er hann það yfirleitt? Fyrir 40 árum sást varla feitlagið fólk, hvað þá börn. Nú virðist annar hvor maður vera með aukakíló. Eru Íslendingar ekki  enn að borða  vondan mat? Og þá meina ég óhollan. Pitsur og hamborgarar hafa komið í stað saltfisksins. En þetta nýja fæði er bara ekkert betra.

Við gætum áreiðanlega margt lært af Frökkum: Gefa okkur tíma til að elda sjálf, vera með nýtt grænmeti í hverri máltíð, borða hægt og tala saman. Matartímar verða þá ánægjustund, ég segi hamingjustund, ekki aðeins vegna hve maturinn er góður, heldur af því að fjölskyldan sameinast við matborðið, slappar af og talar saman. Er það ekki einmitt það sem oft vantar hjá okkur Íslendingum?

Sigríður Gunnarsdóttir